اطاعت از پدر و مادر (اطاعت از والدین) دستور مستقیم و صریح خداوند است. «ای فرزندان، از والدین خود در خداوند اطاعت کنید، زیرا کار درست این است.» (افسسیان ۶: ۱). کلمه اطاعت در این آیه با مفهوم ”تکریم“ والدین در آیه بعد پیوند خورده است، یعنی در افسسیان ۶: ۲-۳ که میگوید:
«پدر و مادر خود را گرامی دار، که این نخستین حکمِ با وعده است: تا سعادتمند باشی و بر زمین عمرِ طولانی کنی».
احترام، بیشتر به نگرش حرمت به پدر و مادر مربوط میشود، و قابل درک است که اطاعت باید با نگرش احترام به والدین انجام شود. اطاعت کینهتوزانه با دستور مطابقت ندارد.
منظور کتاب مقدس از فرزندان چه کسانی هستند؟
هنگام مطالعه دستور کتاب مقدس برای فرزندان جهت اطاعت از والدین (اطاعت از پدر و مادر)، خوب است که به طور دقیق و روشن بدانیم منظور از ”فرزندان“ چیست.
واژه یونانی که برای ”فرزندان“ در افسسیان ۶: ۱ استفاده میشود، در حالتِ مفرد به معنای ”یک کودک کوچک“ است؛ بنابراین، این کلمه سنِ جوان را مشخص میکند. در حقیقت کسانی که میبایست از والدین خود (اعم از پدر و مادر) اطاعت کنند، آن دسته فرزندانی را شامل میگردد که تحت مراقبت و سرپرستی والدین خود هستند.
به عبارت دیگر، اطاعت از پدر و مادر (اطاعت از والدین) تا سن بلوغ لازم است. فرمان ”اطاعت“ به بزرگسالان داده نمیشود، بلکه به خردسالان داده میشود.
دلیل اطاعت از والدین توسط فرزندان چیست؟
ممکن است برای کودکان چالشبرانگیز باشد که یاد بگیرند والدین خود را اطاعت کنند و به آنها احترام بگذارند – برای برخی از کودکان در قیاس با دیگر کودکان این اطلاعت از والدین سختتر است! اما دلیل بسیار خوبی برای این دستور وجود دارد.
امثال تعلیم میدهد که کسانی که به حرف والدین خود گوش میدهند، حکمت مییابند: «پسر حکیم تأدیب را از پدرش میپذیرد، اما تمسخرگر به توبیخ گوش فرا نمیدهد.» (امثال ۱۳: ۱).
طرح خدا این است که فرزندان در حالی که بزرگ میشوند، یاد بگیرند که پدر و مادر خود را احترام بگذارند و از آنها اطاعت کنند، تا بتوانند زندگیِ عاقلانهای را در پیش بگیرند. همانطور که احترام را در خانه یاد میگیرند، آن هنگام نیز که خانه را ترک میکنند به دیگران احترام میگذارند.
حتی عیسی جوان، با اینکه پسر خدا بود، از والدین زمینی خود اطاعت کرد و در نتیجه در حکمت رشد کرد (لوقا ۲: ۵۱-۵۲). کتاب مقدس میگوید کودکانی که تنبیه نمیشوند یا از والدین خود اطاعت نمیکنند در زندگی بسیار بدتر هستند (نگاهی به امثال ۲۲: ۱۵؛ ۱۹: ۱۸؛ و ۲۹: ۱۵ بیندازید).
وظیفهی والدین در قبال فرزندان چیست؟
همانطور که فرزندان وظیفه دارند از والدین خود اطاعت کنند، والدین نیز موظفاند فرزندان خود را در راه خدا آموزش دهند. «ای پدران، فرزندان خود را خشمگین مسازید، بلکه آنها را با تعلیم و تربیت خداوند بزرگ کنید.» (افسسیان ۶: ۴). اما حتی اگر والدین از دستوری که به آنها میدهند پیروی نکنند، فرمان اطاعت و احترام به والدین در خانه از سوی فرزندان همچنان به قوت خود باقی است.
مسئولیت نهایی ما این است که بیش از هر چیز خدا را دوست داشته باشیم و از او اطاعت کنیم. او به فرزندان بزرگ شده دستور داده است که از والدین خود اطاعت کنند. تنها دلیل مناسب برای نافرمانی والدین این است که والدین به فرزندی دستور دهند که به وضوح خلاف یکی از احکام یا دستورات خداوند است. در آن صورت، کودک باید در عوض از خدا اطاعت کند؛ همانطور که اعمال رسولان ۵: ۲۹ میگوید:
«پطرس و رسولان دیگر پاسخ دادند: «خدا را باید بیش از انسان اطاعت کرد.»