هفته مقدس (Holy Week) در سنت مسیحی، مهم‌ترین هفته در سال مذهبی است و به یادبود واپسین روزهای زندگی عیسی مسیح، مرگ و رستاخیز او برگزار می‌شود. این هفته آخرین هفته‌ی روزه‌ی چهل روزه (لِنت – Lent) است (در خصوص لنت به مقاله «لنت، روزه‌ی چهل روزه» نگاهی بیندازید) و از یکشنبه نخل (Palm Sunday) آغاز شده و تا یکشنبه رستاخیز (Easter Sunday) ادامه دارد.
در این مقاله سعی داریم چشم انداز کلی از این هفته را ارائه نماییم. از این رو، ابتدا شرحی کلی از هفته مقدس ارائه می‌نماییم و سپس پیرامون هر یک از روزها به طور جداگانه به بیان نکاتی کوتاه خواهیم پرداخت.
هفته مقدس در یک نگاه (holy weel)
- یکشنبه نخل (Palm Sunday): یادبود ورود پیروزمندانه عیسی به اورشلیم.
- دوشنبه مقدس (Holy Monday): یادآور پاکسازی معبد و نفرین درخت انجیر.
- سه‌شنبه مقدس (Holy Tuesday): تعلیمات نهایی عیسی و پیشگوییِ خیانت و انکار.
- چهارشنبه مقدس (Holy Wednesday): خیانت یهودا اسخریوطی.
- پنج‌شنبه مقدس (Maundy Thursday): شام آخر، شستن پای شاگردان، دستگیری عیسی.
- جمعه نیک (Good Friday): محاکمه، مصلوب شدن و مرگ عیسی مسیح.
- شنبه مقدس (Holy Saturday): روز سکوت و انتظار.
- یکشنبه رستاخیز (Easter Sunday): روز برخاستن عیسی از مردگان – اوج ایمان مسیحی.
یکشنبه نخل (Palm Sunday)
معنای یکشنبه نخل در هفته مقدس (holy week)
آغاز هفته مقدس و یادبود ورود عیسی به اورشلیم، جایی که مردم با نخل و شادی از او استقبال کردند.
رویدادهای یکشنبه نخل
- عیسی بر الاغی وارد شهر می‌شود، نماد تواضع.
- مردم با شاخه‌های نخل فریاد می‌زدند: «هوشیعنا، پسر داوود!»
مفهوم نمادین یکشنبه نخل
پادشاهی مسیح از جنس صلح است و نه قدرت نظامی.
دوشنبه مقدس (Holy Monday)
رویدادهای مهم دوشنبه مقدس
- عیسی تاجران و صرافان را از معبد بیرون می‌ریزد (پاکسازی معبد).
- نفرین درخت انجیر بی‌ثمر (نماد ریاکاری دینی).
پیام‌های دوشنبه مقدس
- پاکی (پاکسازی) پرستشگاه‌ها.
- تنبیه ریا و بی‌ثمر بودن ایمان.
سه‌شنبه مقدس (Holy Tuesday)
رویدادهای سه‌شنبه مقدس
- عیسی موعظه‌هایی درباره ملکوت خدا، آینده اورشلیم، و داوری نهایی بیان می‌کند.
- بحث با رهبران دینی.
- مَثَل‌هایی درباره آمادگی برای بازگشت مسیح.
پیشگویی‌های سه‌شنبه مقدس
- پیش‌بینی خیانت یهودا.
- پیش‌بینی انکار پطرس.
چهارشنبه مقدس (Holy Wednesday)
این روز، روز خیانت یهودا است. روزی که یهودا اسخریوطی با رهبران یهودی تبانی می‌کند تا در قبال سی سکه نقره عیسی را تسلیم کند.
در سنت غربی به این روز «چهارشنبه جاسوسی – Spy Wednesday» هم می‌گویند.
این روز در حقیقت لحظه‌ای تاریک از خیانت و ضعف انسانی را به تصویر می‌کشد.
پنج‌شنبه مقدس (Maundy Thursday)
شام آخر (The Last Supper)
- عیسی شام پِسَح را با شاگردان صرف می‌کند.
- بنیاد نهادنِ آیین عشای ربانی (Holy Communion)
- شستن پای شاگردان: نماد فروتنی و خدمت.
- عبادت در باغ جتسیمانی: عیسی در تنهایی دعا می‌کند.
- دستگیری: با بوسه خیانت یهودا، سربازان عیسی را بازداشت می‌کنند.
جمعه نیک (Good Friday)
روز مرگ عیسی بر صلیب.
رویدادهای جمعه نیک
- محاکمه توسط پیلاطس.
- شلاق، تاج خار، تحقیر.
- مصلوب شدن در تپه جلجتا.
- آخرین کلمات عیسی: «ای پدر، روح خود را به دستان تو می‌سپارم.»
- زمین‌لرزه، پرده معبد پاره می‌شود.
مفهوم جمعه نیک
فداکاری مسیح برای آمرزش گناهان بشر.
شنبه مقدس (Holy Saturday)
- روز سکوت و اندوه.
- عیسی در قبر است.
- مؤمنان با امیدی خاموش منتظر رستاخیز می‌مانند.
- در برخی سنت‌ها (مخصوصاً کاتولیک)، شب زنده‌داری عید پاک در غروب برگزار می‌شود.
یکشنبه رستاخیز (Easter Sunday)
- مهم‌ترین روز مسیحیت.
- عیسی از مردگان برخاست.
- زنانی که برای دیدار قبر آمده بودند، آن را خالی یافتند.
- فرشته‌ای گفت: «او برخاسته است!»
- پیروزی بر مرگ و طلوع امید به زندگی جاودان.
