شرم و حیا اصطلاحی است که معمولاً به زنان مربوط میشود، به ویژه وقتیکه صحبت از کتاب مقدس به میان میآید. بسیاری با این آیه آشنا هستند: «زیبایی شما نه در آرایش ظاهری، همچون گیسوان بافته و جواهرات و جامههای فاخر،بلکه در آن انسان باطنی باشد که آراسته به زیباییِ نا پژمردنیِ روحی ملایم و آرام است، که در نظر خدا بس گرانبهاست» (اول پطرس ۳: ۳-۴).
اما آیا مخاطب کتاب مقدس فقط زنان است، یا مردان نیز باید شرم و حیا را رعایت کنند؟ در این مقاله قصد داریم تا چندین دیدگاه را مورد بررسی قرار دهیم.
زنان نیز انسان هستند
در دنیای امروز، بسیاری از کلیشههای قدیمی دیگر کنار گذاشته شدهاند؛ یکی از آنها این است که در حالی که مردان موجوداتی جنسی هستند، زنان این گونه نیستند (یا حداقل آنها نباید هیچگونه تمایلات جنسی را بپذیرند). این باور به هیچ وجه درست نیست. زنان در واقع موجوداتی جنسی هستند، اما مهم است که به یاد داشته باشید که تمایلات جنسی، بخش اصلی شخصیت آنها نیست.
روح زن که خدا آفریده است، مهمترین بخش شخصیت اوست. زن مخلوق خداست و خدا او را دوست دارد و روزی به سوی خدا باز خواهد گشت. بنابراین، همانطور که زنان مسیحی به دلایل زیادی متواضعانه لباس میپوشند (برای جلب توجه سالم و مناسب، اجتناب از کشاندن مردان به افکار زشت، و احترام به خدا و خود)، مردان نیز میتوانند با جلب توجه به قلب و ذهن خود، نه فقط بدن خود، به زنان و خدا احترام بگذارند.
مردان، همانند عیسی برای زنان ارزش قائل شوند
عیسی برای زنان ارزش قائل بود، مردان امروزی نیز میبایست همانند او برای زنان ارزش قائل شوند
مخاطبِ کتاب مقدس هم زنان است و هم مردان. به بیانی، کتاب مقدس هم برای مردان نوشته شده است و هم برای زنان، و نشانگر عشق خدا به هر دو جنس است. در تعالیم عیسی، نشانهای از اولویت یک جنسیت بر جنسیتی دیگر وجود ندارد؛ عیسی با نوع بشر صحبت میکرد، با همه، اعم از زن و مرد، نشان میداد که چگونه زندگی کنند و خداوند را بیش از همه دوست داشته باشند.
عیسی برای زنان ارزش قائل بود و مستقیماً با زنان صحبت میکرد که در آن دوران غیرمعمول بود. یوحنا ۴: ۲۷ به ما میگوید: «همان دم، شاگردان عیسی از راه رسیدند و تعجب کردند که با زنی سخن میگوید. امّا هیچیک نپرسید ”چه میخواهی؟“ یا ”چرا با او سخن میگویی؟“»
آیا مردان نیز مانند عیسی نباید برای زنان ارزش قائل شوند؟ مردی که تصمیم میگیرد در لباس پوشیدن متواضع باشد، به زنان و اینکه به چه بخشهایی از یک زن علاقه دارد – یعنی قلب و ذهن او – احترام میگذارد.
وقتی نوبت به نحوه لباس پوشیدن شما میرسد، اغلب آنچه را که میدهید دریافت میکنید. مردی که برای نشان دادن خودِ جسمانیاش، شلوار جین تنگ و تیشرتهای تنگ میپوشد، وقتی زنی را جذب میکند که فقط به خود جسمانیاش علاقه دارد، تعجب نکند، زیرا آن مرد با پوشش خود چنین زنی را به سوی خود کرده است.
آیا رفتار نیز میتواند بی شرم و حیا باشد؟
شرم و حیا فقط پرهیز از پوشیدن لباسهای تنگ یا بدننما نیست، اگرچه این بخشی از آن است؛ اما حقیقت این است که شرم و حیا، پرهیز از خودنمایی در همه جهات است.
بیحیایی ممکن است لزوماً پوشیدن لباسهای خیلی تنگ نباشد، بلکه در عوض، لباسهایی است که برای فخرفروشی یا جلب توجه زیاد پوشیده میشوند. از سوی دیگر، فروتنی ایجاب میکند که روی خود شخص تمرکز کنید، نه روی تلهها یا لایه بیرونی شخص. احترام به طور طبیعی دنبال میشود و برای به دست آوردنش نیازی به اداواطوارهای عجیبوغریب و فخرفروشی نیست.
ممکن است این سؤال برای برخی به وجود آید که آیا حیا میتواند به رفتار هم بسط پیدا کند؟ همانطور که پیشتر در اول پطرس ۳: ۳-۴ خواندیم، زیبایی باید از «…آن انسان باطنی باشد که آراسته به زیباییِ نا پژمردنیِ روحی ملایم و آرام …» سرچشمه بگیرد.
متأسفانه امروزه، تقریباً یک عمل شجاعانه است که به جای به رخ کشیدن چیزهایی که در بیرون باید ارائه دهیم، به شخصیت خود و آنچه در درون خود ارائه میدهیم تکیه کنیم.
کلمه «آرام» در اول پطرس همچنین به ما سرنخی میدهد که چگونه باید خود را به عنوان مرد و زن معرفی کنیم. ما باید برای شنیدن و مشاهده تلاش کنیم.
کلمه «ملایم» در این قسمت بیانگر این است که باید با مهربانی با دیگران رفتار کنیم؛ که البته اگر نگران اولین بودن، بلندترین صدا بودن در اتاق، و یا نشان دادن ویژگیهای فیزیکی خود باشیم، به هیچ وجه نمیتوانیم این کار را انجام دهیم.
شرم و حیا ویژگی “مردان واقعی” است
مردان از نظر بیولوژیکی متفاوت هستند، و به باور بسیاری این تفاوت را خداوند به آنها عطا کرده است تا حامیان و تأمینکنندگان برای یافتن کاری که خدا آن را تأیید میکند و با فروتنی خودشان را وقف آن میکنند باشند.
طبق کتاب مقدس، آدم مسئول باغ عدن بود. این کار او بود «یهوه خدا آدم را برگرفت و او را در باغ عدن نهاد تا کار آن را بکند و از آن نگاهداری نماید.» (پیدایش ۲:۱۵) خدا میخواهد که مردان رهبران، حامیان، و شوهران و پدرانی شریف باشند.
در حالی که یک مرد گاهی اوقات باید توجه خود و مهارتهای خود را برای دریافت آنچه به او تعلق دارد (شاید در محل کار) جلب کند و همچنین به فرزندانش نشان دهد که چگونه قوی باشند و از خود دفاع کنند، یک مرد مسیحی نیز باید به کودکان خود بیاموزد که چگونه در گفتار و کردار فروتن باشند.
نتیجه نهایی: زندگی برای خدا
منظور ما از تمام آنچه در مورد شرم و حیا مردانه گفته شد به این معنی نیست که مرد نباید نحوه ارائه خود توجه داشته باشد. خوب و لازم است تا مردها تمیز و آراسته باشند و لباسهایی بپوشند که در آن راحت هستند و خوب به نظر میآیند.
همچنین، یک مرد مطمئناً باید برای روز عروسی خود یا سایر مناسبتهای فانتزی ”لباسهای شیک“ بپوشد! در زندگی لحظاتی هست که چیزهای بیشتری وجود دارند. شرم و حیا، همانطور که به آن پرداخته شد، از انگیزه فراگیر صحبت میکند. آنچه واقعاً برای یک مرد مهم است را میتوان تا حد زیادی از طریق ظاهر و رفتار او تشخیص داد.
بیشتر ما به سوی افرادی جذب میشویم که فروتن و مهربان هستند و به ظاهرشان توجه نمیکنند، بلکه به اینکه فرزند خدای متعال هستند، توجه میکنند.
ما میتوانیم از شرم حیایمان خوشحال باشیم، زیرا با آن خداوند را خشنود میکنیم: «سخنان دهانم و تفکر دلم در نظرت پذیرفته آید، ای خداوند، که صخرۀ من و رهانندۀ من هستی!» (مزمور ۱۹: ۱۴)